گفتاردرمانی یا Speech–language pathology رشته‌ای از علوم توانبخشی است که توسط یک متخصص بالینی به نام گفتار درمانگر یا آسیب شناس گفتار و زبان به بررسی، تشخیص و درمان اختلالات ارتباطی، درکی، صوت و مشکلات بلع می‌پردازد.
حوزه‌های گفتاردرمانی
- مشکلات پیداکردن کلمات: می‌تواند تحت تأثیر مشکلات خاص زبان مثل تأخیر زبانی یا تحت تأثیر مشکلات عمومی مثل مشکلات مغزی باشد.
- مشکلات ارتباط اجتماعی : اینکه افراد چگونه افکار و نظرات خود را منتقل کنند.
- نقص ساختاری زبان: مشکلات ساخت جمله، که می‌تواند از نظر معنایی یا دستوری دارای ایراد باشد.
- مشکلات خواندن و نوشتن (سواد): که وابسته به آوانگاری (ارتباط حروف و صداها) معنایی (ارتباط کلمات و معانی) یا فهمیدن معنا و مفهوم متن‌ها
- مشکلات صوت: صداهای گوش خراش و صداهای خیلی نازکی یا اختلالات صوتی که روی ارتباط اجتماعی فرد تأثیر بگذارد.
- مشکلات ادراکی (مثل ترجمه حافظه عملکرد اجرایی): در حوزه ای که روی ارتباط فرد تأثیرگذار باشد.
گفتار درمانگران به درمان کودکانی می‌پردازند که در درک و بیان زبان مادری یا استفاده صحیح از گفتار دچار مشکل هستند و نیز بزرگسالانی که به دلیلی، توانایی گفتاری خود را از دست داده‌اند.
این متخصصین در طول دوران تحصیل با آناتومی و فیزیولوژی اندام گفتار و نیز مباحث زبان‌شناسی و روان‌شناسی آشنا می‌شوند. به همین جهت گفتاردرمانی یک رشته بین رشته‌ای به حساب می‌آید.
افرادی که به خدمات گفتاردرمانی نیاز دارند، در طیف سنی گسترده‌ای قرار دارند. از نوزاد تازه متولد شده نارس تا یک فرد ۹۰ ساله‌ای که پس از سکته مغزی توانایی صحبت کردن را از دست داده‌است. پس فردی می‌تواند گفتاردرمانگر خوب و موفقی باشد که توانایی برقراری ارتباط با افراد در سنین مختلف را داشته باشد.
موارد مراجعه برای گفتاردرمانی
- تأخیر در شروع گفتار در کودکان
- اشکال در تلفظ اصوات گفتاری
- عدم برقراری ارتباط کلامی یا غیر کلامی از سوی کودک
- کم شنوایی یا ناشنوایی
- اشکال در درک کلام
- اختلال در بلع
- در صورت تشخیص بروز هر یک از اختلالات فلج مغزی، اوتیسم، اختلال یادگیری
- اختلال در صدا
- به صورت کلی هر اختلالی که در دوران کودکی یا بزرگسالی بر درک یا بیان گفتار و یا کیفیت صدا یا عمل بلع تأثیر منفی بگذارد